(2. ve 4.) aralığının üstü gündüzdür. Güneş görülür.
(2. ve 4.) aralığının altı gecedir. Güneş görülmez.
Gecenin ışığın şiddetine göre tanımı; Fecr+Zulumat+Işadır.
Es-salatil Vusta, Kur’anda geçen 3 namaz isminden biridir ve isminin geçtiği ayet aşağıdadır.
Bakara-238: “Namazlara ve Es-salatil Vusta (orta namazı)na devam edin….”
Hud-114. ayetin mealindeki hata Bakara-238. ayet mealinde de yapılmıştır. Yapılan hata; “ve” kelimesinin görevinin bağlaç değil, taksim görevi olduğunun gözden kaçmasıdır.
Taksim görevi; bütün-parça ilişkisini dile getirme veya bir kavramı tarif ve tasnife tabi tutarak taksim yani parçalara ayırma veya sınıflandırma yaparak anlamını ifade etmektir. Bu durumda “ve” den sonra gelecek olan her neyse öncekinden bağımsız değil, onun içinden bir bölümü veya parçasıdır. Bu durumda doğru meal;
Bakara-238: “Namazlara özellikle Es-salatil Vusta (orta namazına) devam edin….” olur.
Vusta; “orta” anlamına gelirken ayrıca ism-i tafdil olarak “en ideal ve en faziletli” anlamlarına da gelir. İsm-i tafdil genellikle 2 şey arasındaki mukayese yapılmasıdır.
Oysa bu ayette vusta kelimesi, ism-i tafdil olarak değil gayet açık manada günün ortasını kasteden “orta” anlamında kullanılmış ve namaza isim olmuştur.
Orta namazın giriş-çıkışını belirleyen ayet ise İsra-78. ayettir.
İsra-78:“Güneşin sarkmasından gecenin kararmasına (ğasakul leyl) kadar namazı kıl…”
İsra-78.ayete göre; güneşin sarkmasından gecenin kararmasına kadar namaz kıl şeklinde sadece bir namaz emri vardır.
Güneşin sarkması (3.) uçtan başlar. Güneş zirve yaptıktan sonra sürekli alçalmaya devam eder. Bu alçalma yaklaşık 12 saat kadar sürer.
Biz, güneşin battıktan sonraki alçalmasına şahit olamayız. Zaten ayette alçalma boyunca değil, gecenin kararmasına kadar yani alacakaranlığa kadar diyerek alçalmanın belli kısmını kasteder.
İşte burası çok önemli bir bilgidir. Gecenin kararması (4.) uçtan başlar. Bu uçta güneş batmasıyla beraber gece başlamıştır ve gece bildiğiniz üzere 3 evreden oluşur.
Özetle; güneş zirveden(3.) uçtan inmeye başlayınca orta namaz vakti başlar, güneş batıp gece kararmaya başlayınca yani akşam alacakaranlığı başlayınca orta namaz vakti biter.
Hemen ardından da Hud-114. ayete gereği akşam (İşa) namazı vakti başlar.
Ama gelenek (3. ve 4.) aralığa öğle+ikindi olmak üzere 2 namaz yerleştirir. Delilleri ise kur’andan değil, rivayetlerdir.
Fakat Kur’ana göre bu aralıkta tek namaz vardır ve isimi de orta namazdır.
Peki İsra-78. ayet nasıl bu kadar yanlış anlaşılabilir. Öyle bir yanlış anlama ki “Orta namazının” tamamen yok olmasına neden olan bir yanlış anlama. O halde dikkatle inceleme yapalım. Hatalı meal aşağıdadır;
İsra-78: “Güneş’in batmasından gecenin karanlığı bastırıncaya kadar namazı kıl…” olarak çevrilir.
En büyük hataları; geceyi sadece zifiri karanlık olan zulumat evresi olarak kabul etmeleridir.
Böyle anlayınca “gecenin karanlığının bastırmasını”, (5).uç olarak kabul ederler.
(5.)uç aynı zamanda işa(akşam) namazının çıkışıdır. Bahsedilen namazın akşam namazı olması için giriş vaktinin de olması gerekir. Bu durumda mecburen “dulukul şems” ifadesini “güneşin batması” olarak meal edip akşam namazının girişini bulmuş olurlar.
Yaptıkları mealin hatalı olduğuna delilim ne rivayet ne de şahsi görüştür. Delilim Felak-3. ayettir;
Felak-3: “Çöktüğü zaman karanlığın ( غَاسِقٍ) şerrinden”
Bu ayette Allah sadece ğasak’ın şerrinden bahsetmiştir. Ğasak yani karanlık, ancak güneşin olmadığı zamanlarda yani gecede oluşur.
Allah ğasak (karanlık) diyerek; gecenin bir evresinin değil, yukarda bahsettiğimiz fecr, zulumat ve işa’dan oluşan 3 karanlığın ve bu karanlıkların içinde barındırdığı şerlerden kendisine sığınılması gerektiğini açıklamıştır.
Bu durumda “Ğasakul Leyl=Gecenin kararması”, gecenin hangi evresine işaret eder, ayrı ayrı inceleyelim;
Ğasak’ın anlamlarından biri kararmaktır.
1- Fecirde; gecenin içine gündüzün girmesiyle karanlığın aydınlanması söz konusu olduğundan; ğasakul fecr (fecrin kararmasından) bahsedilemez. Artık kararmadan değil, yavaş yavaş gecenin aydınlanmadan bahsedilir.
Bu nedenle ğasak, fecr için kullanılmaz.
2- Zulumat; gecenin zifiri karanlık olması ve artık daha fazla kararması mümkün olmayacağı için; ğasakul zulumat (zulumatın kararmasından) bahsedilemez.
Bu nedenle ğasak, zulumat için de kullanılmaz.
3- İşa; güneşin görülmez olmasıyla gece başlar. Gecenin ilk kısmı işadır. Gecenin gündüzün içine girmesiyle yavaş yavaş karanlık oluştuğu için ğasak (kararma), ancak işa için söz konusudur ve zulumata kadar devam eder.
Gördüğünüz üzere doğru meal;
İsra-78:“Güneşin sarkmasından gecenin kararmasına (ğasakul leyl) kadar namazı kıl…” olur.
Ğasakul leyl yani gecenin kararması (4).uçta başlar. Ayet metninde ise (4.)uça “kadar” dendiği için ancak 4. uçtan önce kılınacak bir namazdan bahsedildiği çok açıktır.
Yani ayette bahsedilen akşam namazı değil, vusta(orta) namazdır.
Gördüğünüz üzere kelimeye verilen hatalı bir anlam, ayetin tarif ettiği namazı ve o namazın vakitlerini yok etmektedir.