Müsrif ve israf kelimeleri (س ر ف) kök harflerinden türemiştir.
(س ر ف) kök harflerinden oluşan kelime; haddi aşmak, taşkınlık yapmak, aşırılık yapmak anlamlarına gelmektedir.
Müsrif; isimdir ve Kur’anda “haddi aşan kimse” anlamında kullanılmıştır.
Müsrif olan kimselere verilen en çarpıcı örneklerden biri Firavundur. Firavun Kur’ana göre müsrif hatta müsriflerin önde olanlarındandır. Firavunun Kur’anda kınanan yaptığı her şey ise haddi aşmak eylemlerine örnektir.
Müsrif kimse, ayrıca homoseksüel olandır. Veya başı sıkıştığında Allah’a yalvaran, rahata erdiğinde O’ndan uzaklaşandır. Ya da Allah’ı inkar eden veya müşrik olmaya teşvik edendir.
Müsrif kimse; bozgunculuğu ıslaha tercih edendir. Allah’ın Kur’anda kıssalarından haber verdiği helak olmuş bozguncu kavimleri, helaka sürükleyense aldıkları tavırlardır.
Veya müsrif; İsrailoğullarının çoğudur. Ya da Allah’ın gönderdiği delilleri şüphesine yenilip kabul etmeyenlerdir.
İşte yukarda bahsettiğimiz müsrifin eylemlerini aşağıdaki ayetlerden okuyarak siz de şahit olacaksınız;
Duhan-30-31: “Yemin olsun ki biz, İsrailoğullarını Firavun’un küçük düşürücü o azabından kurtarmıştık. Şüphesiz ki o, müsriflerin(haddi aşanların) büyüklerindendir.”
Araf-81: “Şüphesiz ki siz, kadınları bırakıp da şehvetle erkeklere yanaşıyorsunuz. Doğrusu siz müsrif (haddi aşan) bir topluluksunuz.”
Yunus-12: “İnsana bir sıkıntı dokununca, yatarken, otururken veya ayaktayken bize dua eder; fakat Biz onun sıkıntısını giderince de karşılaştığı sıkıntıdan ötürü sanki Bize hiç dua etmemiş gibi davranmaya devam eder. İşte müsriflere(haddi aşanlara) yaptıkları şey böyle cazip gösterilmiştir.
Mümin-42-43: “Siz beni, Allah’ı inkar etmeye ve hakkında hiçbir bilgim olmayan şeyleri O’na ortak koşmaya çağırıyorsunuz. Ben ise sizi, güçlü ve çok bağışlayan olan (Allah)’a davet ediyorum. Gerçek şu ki sizin beni davet ettiğiniz şeyin, dünyada da ahirette de davete değer bir tarafı yoktur. Şüphesiz ki dönüşümüz Allah’adır; elbette müsrifler(haddi aşanlar) ateş halkıdır.”
Şuara-151-152: “Ve yeryüzünde bozgunculuk yapıp ıslah etmeyen müsriflerin (haddi aşanların) emirlerine itaat etmeyin.”
Enbiya-9: “Sonra onlara verdiğimiz sözü yerine getirdik. Kendilerini ve dilediklerimizi kurtardık. Müsrifleri(haddi aşanları) helak ettik.”
Zariyat-32-33-34: “Dediler: “Biz suçlu bir kavme (Lut kavmi), üzerlerine çamurdan Rabbinin katında müsrifler(haddi aşanlar) için işaretlenmiş taşlar yağdırmak gönderildik.”
Yunus-83: “Firavun ve yöneticilerinin kendilerine [fitne] (sıkıntı) vermelerinden korkmaları nedeniyle, kavminden bir grup insandan başka kimse Musa’ya iman etmemişti. Şüphesiz ki Firavun yeryüzünde kibirlenen biriydi ve şüphesiz o müsriflerdendi(haddi aşanlardandı).”
Araf-31: “Ey Ademoğulları! Her mescitte ziynetlerinizi alın. Yiyin, için fakat haddi aşmayın (tusrifu). Zira O, müsrifleri(haddi aşanları) sevmez.”
Enam-141: “Asmalı ve asmasız bahçeleri, çeşit çeşit hurma ve ekinleri, birbirine benzeyen ve benzemeyen zeytin ve narları yetiştiren O’dur. Her biri meyve verdiği zaman, meyvesinden yiyin. Hasat zamanı da onun hakkını verin. Haddi aşmayın (tusrifu) kuşkusuz O, müsrifleri(haddi aşanları) sevmez.”
Maide-32: “Bundan dolayı İsrailoğulları’na yazdık: “Kim, bir cana karşılık olmaksızın veya yeryüzünde bozgunculuk yapmamış birini öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibidir. Kim de onu yaşatırsa, sanki bütün insanları yaşatmış gibi olur.” Resullerimiz onlara kanıtlayıcı açık bilgilerle geldiği halde onların çoğu bundan sonra da yeryüzünde müsrifundur (haddi aşanlardır).”
Yasin-19: “Uğursuzluğunuz kendinizdendir. Size öğüt verildi diye mi? Hayır! Siz müsrif(haddi aşan) bir halksınız.” dediler.
Mümin-28: “Firavun ailesinden, imanını gizlemekte olan bir adam şöyle dedi: “Rabbim Allah’tır diyor diye bir adamı öldürecek misiniz? Halbuki o, size Rabbinizden apaçık deliller getirdi. Eğer yalan söylüyorsa, yalanı kendi aleyhinedir. Eğer doğru söylüyorsa, size vaat ettiklerinin bir kısmı başınıza gelir. Muhakkak ki Allah müsrifi(haddi aşanı) yalancı kimseyi doğru yola iletmez.”
Mümin-34: “Ant olsun ki daha önce Yusuf size apaçık delillerle geldi. Ancak o zaman onun size getirdiği şeyler hakkında şüphe edip durdunuz. Yusuf ölünce de: “Bundan sonra Allah asla rasul göndermez.” dediniz. Allah, müsrif(haddi aşan) kuşkucu kimseyi işte böyle saptırır.”
Zuhruf-5: “Şimdi siz müsrif(haddi aşan) bir kavim oldunuz diye Biz sizi uyarmaktan vaz mı geçelim?
İsraf; isimdir ve “haddi(sınırı) aşma, taşkınlık yapma, aşırılık yapma” anlamlarına gelir. Savurganlık ve tutumsuzluk gibi anlamları, kelime bizim dilimize geçtiğinde kazandığı anlamlardır. Fiil olaraksa; “haddi(sınırı) aşmak, taşkınlık yapmak, aşırılık yapmak” anlamına gelir.
Delil ayetlerimiz;
Ali İmran-147: “Onların sözleri, sadece şöyle demekten ibaretti: “Rabbimiz! Günahlarımızı ve işlerimizdeki haddi aşmamızı(israfena) bağışla. Ayaklarımızı sabit tut! kâfirler topluluğuna karşı bize yardım et!”
Nisa-6: “Yetimleri nikah çağına kadar deneyiniz. Eğer onlarda bir olgunluk (ruşd) görürseniz, kendilerine mallarını teslim ediniz. Büyüyünce geri alacaklar diye haddinizi aşarak (israfen) yemeyin. Kim zengin ise tenezzül etmesin. Kim de fakirse uygun olarak yesin. Onların mallarını teslim ettiğinizde onlar adına şahit bulundurun! Hesap sormak için Allah kafidir”
Enam-141: “Asmalı ve asmasız bahçeleri, çeşit çeşit hurmaları; zirai ürünleri, birbirine benzeyen ve benzemeyen zeytin ve narları yetiştiren O’dur. Her biri meyve verdiği zaman, meyvesinden yiyin. Hasat zamanı da onun hakkını verin. Haddi aşmayın (tusrifu). Kuşkusuz O, müsrifleri(haddi aşanları) sevmez.”
Araf-31: “Ey Ademoğulları! Her mescitte ziynetlerinizi alın. Yiyin, için fakat haddi aşmayın (tusrifu). Zira O, müsrifleri(haddi aşanları) sevmez.”
İsra-33: “Allah’ın haram kıldığı bir canı haksız yere öldürmeyin. Kim haksız yere öldürülürse, Biz onun velisine sultan verdik. O da öldürmede haddi aşmasın(yusrif). O yardım olunmuştur.”
Taha-127: “Haddi aşan(esrafe) kimseleri ve Rabbinin ayetlerine inanmayanları işte böyle cezalandırırız. Ve ahiret azabı daha şiddetli ve daha kalıcıdır.”
Furkan-67: “Onlar, infak ettikleri zaman haddi aşmazlar(yusrifu) cimrilik de etmezler. Bu ikisi arasında bir denge kurarlar.
Zümer-53: De ki: “Ey nefislerine karşı haddi aşmış(esrafu) kullarım! Allah’ın rahmetinden ümidinizi kesmeyiniz. Çünkü Allah bütün günahları bağışlar. Muhakkak ki O Gafur’dur, Rahim’dir.”