KUR’ANDA “GERÇEK KAFİR” VE DİĞER TANIMLARI

Küfür, “ك ف ر” kökünden türeyip sözlükte ‘bir şeyi örtmek’ demekken kafir de “örten” anlamındadır.

Tohumu toprağa eken ve onu örtüp gizleyen çiftçiye küffar denildiği gibi, kılıcı örttüğü için kınına, karanlığı örttüğü için geceye, yıldızları örttüğü için buluta da kafir denmiştir. Bazı ibadetler ve tevbe de birtakım günahları örttüğü için bunlara da keffaret denilmiştir.

Küfre sapan kimseye kafir denir. Çoğulu ise küffar, kafirun ve kefere’dir.

Fakat biz kafir ve küfür kelimelerinin lügat anlamlarına göre ayetleri meal değil, Kur’anda hangi eylemlerin kişiyi kafir olarak tanımlamaya sebep olacağını ayetler üzerinden görmeye çalışacağız.

Hata yaparak nefsimi temize çıkarmamak için Kur’anı okurken kafir, müşrik, münafık, İsrailoğulları ve diğer tüm ayetleri üzerime alarak okumayı uzun zamandır kendime üslup edindim.

Belki gözden kaçırdıklarım olabilir ama benim görebildiğim Kur’anda 15 çeşit kafirden bahsedilmektedir.

Nefsimizi “Bu yok ama diğeri var mı?” şeklinde sık sık kontrol etmeli inancındayım.

Kafirliği tek bir eyleme indirgemek; örneğin kafir, sadece gerçeklerin üzerini örten kişidir veya sadece iblis gibi Allah’ın varlığına inandığı ve bildiği halde kibirlenerek onun emrini reddetmek ve onu suçlamaktır dolayısı ile kafirlerden bahseden diğer ayetleri bu mana ile okumak gerek demek mana bozulmalarına, hatalı anlamalara ve en önemlisi de bizde var olan bir kafirlik alameti varsa gözden kaçırmamıza neden olabilir.

Gördüğüm hepimiz kafir tanımının bir ucundan doğru olarak tutmuşuz.

Allah bizler için Nisa-150-151. ayetlerde mutlak olan “gerçek kafir” tanımını yapmış daha sonra diğer kafirlik alametlerinden yüzlerce ayetinde bahsetmiştir.

Ayetleri okurken hangi eylemlerin kafirlik nedeni olduğunu birlikte göreceğiz.

1) Allah, Rasulleri ve Ahireti inkar eden kafirdir:

Nisa-150-151. ayetler, diğer ayetlerden farklıdır. Çünkü Allah “gerçek(حَقًّاۚ)” kafir ve eylemlerinden bahsetmektedir.

Nerden biliyoruz derseniz; 151. ayette geçen “اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ حَقًّاۚ” yani “İşte onlar “gerçek(حَقًّاۚ) kafirlerdir” cümlesinden biliyoruz.

Nisa-150-151: “Allah’ı ve resullerini inkar edenler, Allah ile resullerinin arasını ayırmak isterler. “Bir kısmına inanır bir kısmına inanmayız.” derler. Bunun arasında bir yol tutmak isterler. İşte onlar “gerçek(حَقًّاۚ)” kafirlerdir.  Biz kafirler için alçaltıcı bir azap hazırladık. “

Yusuf-37: “(Yusuf) Dedi: “İkinize rızık olarak verilen öğününüz size gelmeden, onun tevilini size bildiririm. Bunlar bana Rabbimin öğrettiği şeylerdendir. Muhakkak ki ben, Allah’a inanmayan ve ahiret gününü inkar eden bir toplumun dinini (millet) terk ettim.

Araf-45: “Onlar, Allah’ın yolundan alıkoyar, onda  eğrilik ararlar ve ahireti de inkar edenlerdir.

Hud-19: “Onlar, Allah’ın yolundan alıkoyar, onda  eğrilik ararlar ve  ahireti de inkar edenlerdir.” 

2- Değiştirilmiş hüküm ile hükmedenler de kafirdir:

Maide-44: “… Benim ayetlerimi az bir bedele satmayın. Allah’ın indirdiği ile hükmetmeyenler, işte onlar kafirlerdir.”

Yani asıl ile değil değişmiş olan ile hükmedenler kafirdir.

3- Gerçeği yalanlayan kafirdir:

Yunus-2: “İçlerinden bir adama “İnsanları uyar ve iman edenlere, Rableri katında onlar için (yüksek) bir doğruluk makamı  olduğunu müjdele!” diye vahyetmemiz insanlar için şaşılacak bir şey mi oldu ki o kâfirler “Bu elbette apaçık bir büyücüdür” dediler.”

Kamer-9: “Onlardan önce önce Nuh kavmi de yalanladı. Onlar kulumuzu yalanlayıp “deli” dediler ve engellendi.”

Bakara-87-88: “Yemin olsun ki biz Musa’ya Kitabı verdik. Ondan sonra birbiri ardınca elçiler gönderdik. Meryem oğlu İsa’ya  apaçık deliller verdik ve onu Ruhul Kudüs (Cebrail) ile destekledik. Size bir elçi nefislerinizin istemediği bir şey ile  geldiğinde ona karşı kibirlendiniz ve (Elçilerden) bir kısmını yalanladınız; bir kısmını da öldürmediniz mi?  “Kalplerimiz perdelidir.” dediler. Hayır, küfürleri nedeniyle Allah onlara lanetlemiştir. Ne kadar da azı inanır!”

Araf-101: “İşte o şehirler, haberlerinden sana anlatmakta olduklarımızdır. Yemin olsun ki elçileri onlara apaçık deliller getirdi. Fakat önceden yalanladıklarından dolayı yine iman etmezler.  İşte  böyle Allah kafirlerin kalplerini  mühürler.”

Ankebut-68: “Yalanı Allah’a  iftira eden kimseden veya kendisine gelen gerçeği yalanlayandan daha zalim kimdir? Kafirler için cehennemde yer mi yok?

4- Allah’ın verdiğini bildikleri halde kabul etmeyen yani üzerini örtenler kafirdir: 

Nahl-83: “Onlar, Allah’ın nimetini tanırlar(bilirler). Sonra da onu inkar ederler. Onların çoğu kafirdir.”

Ankebut-47: “İşte böylece sana Kitap’ı indirdik. Kendilerine Kitap verdiklerimiz ona inanırlar. Şu kimselerden de bir kısmı O’na inanır. Kafirlerden başkası ayetlerimizi inkar(جَحَدَ) etmez.”  ( جَحَدَ Bilerek inkar etmek.)

Bakara-89: “Onlara Allah katından yanlarında bulunanı tasdik edici bir Kitap geldiğinde, daha önce inkar edenlere karşı yardım isteyip durdukları halde,  tanıdıkları (bildikleri)geldiğinde bu sefer onu tanımayıp inkar ettiler. Allah’ın laneti kafirlerin üzerinedir.” 

5-Müşrikler kafirdir:

Müminun-117: “Kim hakkında hiçbir burhan olmadığı halde, Allah ile beraber başka bir ilahı çağırırsa, bilsin ki onun hesabı yalnızca Rabbinin katındadır. Şüphesiz kafirler kurtuluşa eremezler.”

Mümin-84-85: “Ağır azabımızı gördükleri zaman “Tek olan Allah’a inandık ve O’na ortak koştuğumuz şeyleri inkar ettik.” derler. Ne var ki, azabımızı gördüklerinde inanmaları kendilerine fayda vermedi. Bu elbette Allah’ın gelip-geçen kulları için uyguladığı yasasıdır. İşte kafirler orada zarara uğrarlar.”

Furkan-55: “Allah’ın yanı sıra kendilerine bir yararı da zararı da olmayan şeylere kulluk ederler. Kafir Rabbine karşı yardımcıdır.

Maide-73: “Ant olsun “Allah, üçün üçüncüsüdür.” diyenler gerçeği yalanlayan kafir oldular. Oysaki bir tek ilahtan başka ilah yoktur. Ve eğer bu söylediklerinden vazgeçmezlerse, onlardan kafir olanlara elbette elem verici bir azap dokunacaktır.”

6- Her şeyi kendinden bilip kibirlenenler kafirdir:

Kasas-78-82: “: (Karun)“Bu (servet) bana bendeki bilgiden dolayı verilmiştir” dedi. Ant olsun O, Allah’ın kendinden önceki nesillerden, ondan daha kuvvetli ve daha çok mal/servet biriktirmiş kimseleri helak etmiş olduğunu bilmiyor muydu? Günahkârlara günahları sorulmaz. Dün, onun yerinde olmayı isteyenler; bugün, “Demek ki Allah kullarından dilediğine rızkı bollaştırıyor  ve kısıyor. Eğer Allah bize lutfetmiş olmasaydı, bizi de yerin dibine geçirirdi. Demek ki kafirler kurtuluşa eremezler.” dediler.

7- Allah’a iftira eden kafirdir:

Saf-7-8: “İslam’a çağrıldığında, yalanı Allah’a iftira edenden daha zalim kim olabilir? Allah, zalimler kavminş doğru yolu iletmez. Ağızlarıyla Allah’ın nurunu söndürmek istiyorlar. Kafirler istemeseler de Allah nurunu tamamlayandır.”

Ankebut-68: “Yalanı Allah’a  iftira eden kimseden veya kendisine gelen gerçeği yalanlayandan daha zalim kimdir? Kafirler için cehennemde yer mi yok?

8- Allah’ın indirdiğinden kuşku duyan kafirdir:

Bakara-23-24: “Eğer kulumuza indirdiğimizden kuşku içindeyseniz onun gibi bir sure getirin. Eğer doğru iseniz Allah’tan başka şahitlerinizi de çağırın.   Eğer (bunu) yapamadınız ki asla yapamazsınız, kafirler için hazırlanmış yakıtı insanlar ve taş olan ateşten sakının.”

9- Allahın emrini bilerek, isteyerek ve kibirlenerek reddeden kafirdir:

Bakara-34: “Hani meleklere “Adem için secde edin(saygı gösterin)” demiştik; Onlar hemen secde etmişti. İblis hariç. Kaçındı, kibirlendi ve kafirlerden oldu.”

Araf-76: “Büyüklük taslayan kimseler dediler ki: “Şüphesiz biz de sizin iman ettiğiniz şeyi inkar edeniz.”

Bakara-93: Hani sizden sağlam bir söz almış, üzerinize Sina Dağı kaldırmıştık. (Onlara) “Size verdiğimizi kuvvetle alın  ve dinleyin!” (demiştik). Onlar “İşittik ve isyan ettik.” dediler. İnkarları sebebiyle kalplerine buzağı(ya tapma sevgisi) içirildi. De ki: “Eğer inanan kimseler iseniz, inancınız size ne kötü şeyler emrediyor!”

10- Münafıklar, kafirdir: 

Bakara-19: “(Münafıklar)Ya da onların durumu; içinde karanlıklar, gök gürültüsü ve şimşekler bulunan, gökten boşanan yağmurda; ölüm korkusuyla, yıldırım sesinden kulaklarını parmaklarıyla tıkayan kimseler gibidir. Allah kafirleri kuşatandır.”

Tevbe-74: “(Münafıklar) söylemediklerine dair Allah’a yemin ediyorlar. Ant olsun küfür sözünü söylediler. İslam olduktan sonra inkar ettiler. Elde edemeyecekleri bir şeye yöneldiler. Öç almaya kalkışmaları da ancak Allah ve Rasulünün kendi fazlından onları zengin etmiş olmasındandır. Eğer tevbe ederlerse, haklarında daha hayırlı olur. Şayet yüz çevirirlerse, Allah onlara dünyada ve ahirette can acıklı bir azap ile azap edecektir. Ve onlar için yeryüzünde ne bir veli ne bir yardımcı vardır.”

11- Nefislerinin istemediği inkar eden kafirdir:

Bakara-87-88: “Yemin olsun ki biz Musa’ya Kitabı verdik. Ondan sonra birbiri ardınca elçiler gönderdik. Meryem oğlu İsa’ya  apaçık deliller verdik ve onu Ruhul Kudüs (Cebrail) ile destekledik. Size bir elçi nefislerinizin istemediği bir şey ile geldiğinde ona karşı kibirlendiniz ve (Elçilerden) bir kısmını yalanladınız; bir kısmını da öldürmediniz mi?  “Kalplerimiz perdelidir.” dediler. Hayır! Küfürleri nedeniyle Allah onlara lanetlemiştir. Ne kadar da azı inanır!”

12- Kıskançlıktan dolayı Allah’ın indirdiğini inkar eden kafirdir:

Bakara-90: “Kullarından dilediği kimseye lütfundan Allah’ın indirmesini kıskanarak Allah’ın indirdiğini inkar edip kendilerini satmaları ne kötü bir şeydir! Böylece onlar, gazap üstüne gazaba uğradılar. Kafirler için alçaltıcı bir azap vardır.”

Bakara-109: “Kitap Ehli’nin çoğu, Hakk kendilerine bildirildiği halde, içlerindeki kıskançlıktan dolayı, imanınızdan sonra sizi küfre döndürmek isterler. Allah emrini verinceye kadar onları hoş görün ve affedin. Kuşkusuz Allah, her şeye güç yetirendir.”

13- Allah’a, meleklerine, elçilerine, Cebrail’e ve Mikail’e düşman kafirdir: 

Bakara-98: “Kim Allah’a, meleklerine, elçilerine, Cebrail’e ve Mikail’e düşman olursa, şüphesiz Allah da kafirlerin düşmanıdır.”

14- Dinden dönen kafirdir:

Bakara-217: “Sana haram ayda savaş sorarlar. De ki: “Onda savaş büyük günahtır. Allah yolundan alıkoyma, onu ve Mescid-i Haramı inkar, halkını oradan çıkartma Allah katında daha büyük günahtır.” Ancak, Allah’ın yolundan alıkoymak, onu ve Mescid-i Haram’ı küfretmek onun halkını oradan çıkarmak, Allah katında daha büyük günahtır. Fitne, öldürmekten daha kötüdür. Onlar, eğer güçleri yetse sizi dininizden döndürünceye kadar, sizinle savaşmaktan vazgeçmezler. Sizden kim dininden döner ve kafir olarak ölürse işte onların dünyada da ahirette de yaptıkları boşa gitmiş olur. İşte onlar ateşin ehlidir. Ve orada sürekli kalıcıdır.”

Ali İmran-32: “De ki: “Allah’a ve Elçi’ye itaat edin! Dönerlerse Allah kafirleri sevmez.” 

15- Allah’ın yolundan alıkoyan ve onu eğri göstermek isteyen kafirdir:

Araf-45: “Onlar, Allah’ın yolundan alıkoyar, onda eğrilik ararlar ve ahireti de inkar edenlerdir.

Hud-19: “Onlar, Allah’ın yolundan alıkoyar, onda eğrilik ararlar ve  ahireti de inkar edenlerdir.”